Khi dầu bị nhiễm bẩn, không chỉ hiệu suất hoạt động giảm sút mà tuổi thọ thiết bị cũng bị rút ngắn đáng kể. Thực tế, các nghiên cứu cho thấy 70 – 80% sự cố hỏng hóc trong hệ thống thủy lực bắt nguồn từ dầu bẩn. Vì vậy, việc kiểm tra độ sạch của dầu công nghiệp là bước quan trọng để duy trì vận hành ổn định, giảm chi phí bảo trì và ngăn ngừa sự cố không mong muốn.
Trong bài viết này, Hồng Dương sẽ hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra độ sạch của dầu công nghiệp giúp bạn chủ động bảo vệ hệ thống, tối ưu hóa hiệu suất và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Vì sao phải kiểm tra độ sạch của dầu công nghiệp?
Dầu công nghiệp đóng vai trò bôi trơn, truyền động và làm mát trong các thiết bị cơ khí, đặc biệt là hệ thống thủy lực. Khi bị nhiễm bẩn bởi bụi, hạt kim loại, nước hoặc sản phẩm oxy hóa, dầu sẽ mất dần tính năng, dẫn đến hàng loạt vấn đề:
- Tăng mài mòn: Các hạt bụi và cặn kim loại gây xước bề mặt piston, van, seal…
- Giảm hiệu suất bơm và van: Lưu lượng dầu không đều, áp suất giảm, gây rung lắc và nóng máy.
- Nguy cơ hỏng hóc nghiêm trọng: Tắc nghẽn đường dầu, kẹt xy-lanh, gãy trục.
- Chi phí bảo trì tăng: Thay dầu sớm, sửa chữa liên tục, thời gian dừng máy kéo dài.
Có thể nói, dầu sạch đồng nghĩa với vận hành bền bỉ. Nếu kiểm soát tốt độ sạch, các bộ phận như piston, valve, seal sẽ ít hỏng hơn, máy ít phải dừng, từ đó nâng cao năng suất và giảm chi phí vận hành.
Tiêu chuẩn đánh giá độ sạch phổ biến: NAS 1638 & ISO 4406
Để kiểm tra độ sạch của dầu một cách chính xác và có cơ sở so sánh, ngành công nghiệp thường sử dụng hai tiêu chuẩn quốc tế:
NAS 1638
- Dựa trên việc đếm số hạt tạp chất có trong 100 ml dầu.
- Các cấp độ được chia từ 00 (sạch nhất) đến 12 (bẩn nhất).
- Mỗi cấp độ cao hơn tương ứng với lượng hạt gấp đôi cấp trước.
- Được áp dụng nhiều trong hàng không, quốc phòng và các hệ thống thủy lực yêu cầu cao.
ISO 4406
- Sử dụng máy đếm hạt tự động (APC) để xác định số lượng hạt trong 1 mL dầu.
- Kết quả thể hiện qua ba chỉ số: số hạt có kích thước >4 µm, >6 µm và >14 µm.
- Phổ biến trong các ngành sản xuất, vận tải, năng lượng và cơ khí.
Việc áp dụng các tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp:
- Theo dõi liên tục tình trạng dầu.
- So sánh nhanh với yêu cầu kỹ thuật từ nhà sản xuất thiết bị.
- Quyết định thời điểm thay dầu hoặc lọc dầu hợp lý.
Cách kiểm tra độ sạch của dầu công nghiệp hiệu quả
Tùy vào điều kiện vận hành và ngân sách, bạn có thể lựa chọn một hoặc kết hợp nhiều phương pháp dưới đây.
Quan sát trực quan
- Cách thực hiện: Lấy mẫu dầu vào lọ thủy tinh sạch, quan sát dưới ánh sáng tự nhiên.
- Dấu hiệu dầu bẩn: Dầu đổi màu, xuất hiện cặn lắng, hoặc có độ đục bất thường.
- Ưu điểm: Nhanh chóng, không cần thiết bị, chi phí gần như bằng 0.
- Hạn chế: Không xác định được chính xác kích thước và mật độ hạt bẩn.
Lọc mẫu bằng giấy hoặc sợi
- Cách thực hiện: Cho dầu qua màng lọc giấy hoặc sợi mịn để giữ lại các hạt tạp chất.
- Kết quả: Quan sát bằng mắt thường để phát hiện bụi, cặn hoặc mạt kim loại.
- Ưu điểm: Chi phí thấp, thao tác đơn giản.
- Hạn chế: Chỉ phát hiện được tạp chất kích thước lớn.
Phân tích chuyên sâu bằng thiết bị
- ICP (Inductively Coupled Plasma): Xác định thành phần hóa học của dầu và phát hiện kim loại mòn.
- FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy): Phát hiện sản phẩm oxy hóa, phụ gia bị phân hủy hoặc chất lạ xâm nhập.
- Ưu điểm: Chính xác, phân tích chi tiết cả tạp chất siêu nhỏ.
- Hạn chế: Chi phí cao, cần phòng thí nghiệm chuyên dụng.
Kiểm tra pH và hàm lượng nước
- pH: Giúp xác định dầu có bị axit hóa hay không, dấu hiệu của oxy hóa.
- Hàm lượng nước: Đo bằng thiết bị chuẩn Karl Fischer hoặc sensor độ ẩm để phát hiện nhiễm ẩm.
- Ưu điểm: Đánh giá trực tiếp nguy cơ ăn mòn và giảm hiệu quả bôi trơn.
Quy trình kiểm tra đề xuất từ Công ty TNHH Công nghệ Hồng Dương
Để đảm bảo kết quả kiểm tra dầu chính xác và hữu ích, Công ty TNHH Công nghệ Hồng Dương khuyến nghị quy trình gồm 5 bước sau:
Lấy mẫu đúng cách
- Lấy dầu từ dòng chảy chính của hệ thống, sau khi máy đạt nhiệt độ vận hành.
- Dụng cụ lấy mẫu phải sạch và khô để tránh nhiễm bẩn từ bên ngoài.
Quan sát ban đầu
- Kiểm tra màu sắc, độ trong và mùi của dầu.
- Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, chuyển ngay sang bước lọc mẫu.
Lọc mẫu sơ bộ
- Sử dụng giấy hoặc sợi lọc để phát hiện hạt lớn, bụi hoặc cặn kim loại.
Phân tích chuyên sâu
- Gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để đo theo NAS 1638 hoặc ISO 4406.
- Kết hợp phân tích ICP/FTIR, pH và hàm lượng nước nếu cần.
Đối chiếu và xử lý
- So sánh kết quả với tiêu chuẩn của nhà sản xuất.
- Nếu vượt ngưỡng cho phép, tiến hành lọc dầu, thay dầu hoặc vệ sinh hệ thống.
- Đề xuất áp dụng quy trình lọc trung tâm cho các hệ thống lớn.
Tần suất kiểm tra khuyến nghị: 1–2 lần/năm, hoặc thường xuyên hơn nếu thiết bị làm việc trong môi trường bụi, ẩm hoặc tải trọng cao.
Lợi ích khi áp dụng đúng quy trình kiểm tra dầu công nghiệp
Việc kiểm tra và duy trì độ sạch của dầu không chỉ mang lại lợi ích kỹ thuật mà còn trực tiếp giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí:
- Giảm chi phí bảo trì: Tránh thay dầu khi chưa cần thiết, giảm sửa chữa hỏng hóc.
- Tăng thời gian hoạt động: Giảm sự cố dừng máy đột ngột, đảm bảo tiến độ sản xuất.
- Kéo dài tuổi thọ thiết bị: Giảm mài mòn cho bơm, van, xy-lanh và trục.
- Bảo vệ môi trường: Giảm lượng dầu thải ra ngoài, hạn chế ô nhiễm.
Công ty TNHH Công nghệ Hồng Dương – Đối tác tin cậy trong kiểm tra và cung cấp dầu công nghiệp
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dầu nhớt và bảo trì hệ thống, Công ty TNHH Công nghệ Hồng Dương tự hào mang đến giải pháp kiểm tra và phân tích dầu công nghiệp đạt chuẩn quốc tế.
Chúng tôi:
- Sử dụng thiết bị phân tích hiện đại, đảm bảo kết quả nhanh và chính xác.
- Hợp tác với các thương hiệu dầu nhớt uy tín toàn cầu.
- Cung cấp tư vấn giải pháp bảo trì toàn diện từ kiểm tra, lọc dầu, thay dầu đến bảo dưỡng định kỳ.
Khi cần kiểm tra theo NAS hoặc ISO, hoặc tìm kiếm nhà phân phối dầu nhớt chất lượng, Hồng Dương luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn.
Hãy để Công ty TNHH Công nghệ Hồng Dương trở thành người đồng hành tin cậy, mang đến cho bạn giải pháp từ kiểm tra đến cung cấp dầu nhớt chất lượng, đảm bảo hiệu suất vận hành tối ưu và chi phí hợp lý.