Dầu máy biến áp là gì? Tìm hiểu tính chất và vai trò trong hệ thống điện

5/5 - (2 bình chọn)

Dầu máy biến áp hay còn gọi là dầu cách điện, là một trong những thành phần quan trọng trong các thiết bị điện, đặc biệt là trong các máy biến áp. Ngoài tác dụng cách điện như tên gọi, dầu này còn giúp tản nhiệt và bảo vệ các bộ phận quan trọng của máy biến áp. Vậy dầu máy biến áp là gì và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng như vậy? Hãy cùng Hồng Dương tìm hiểu về các tính chất, phân loại và vai trò của dầu máy biến áp trong bài viết dưới đây.

Dầu máy biến áp là gì?

dầu máy biến áp là gì

Dầu máy biến áp là một loại dầu đặc biệt, có đặc tính cách điện rất tốt và khả năng ổn định ở nhiệt độ cao. Loại dầu này được sử dụng chủ yếu trong các máy biến áp điện, nơi nó có chức năng cách điện, ngừng quá trình phóng điện hồ quang và tản nhiệt cho thiết bị. Đặc tính này giúp bảo vệ các bộ phận bên trong máy biến áp khỏi sự hư hỏng do nhiệt độ cao và đảm bảo sự hoạt động ổn định của thiết bị.

Không chỉ dừng lại ở việc làm mát và cách điện, dầu máy biến áp còn giúp bảo quản lõi và cuộn dây của máy biến áp bằng cách ngâm chúng trong dầu. Một trong những tính chất quan trọng của dầu cách điện là khả năng ngăn chặn quá trình oxy hóa của lớp cách điện bằng giấy làm từ xenlulo. Dầu hoạt động như một rào cản ngăn cách giữa oxy trong không khí và giấy, từ đó giúp kéo dài tuổi thọ của các bộ phận này. Để theo dõi mức độ dầu trong máy biến áp, người ta sử dụng Máy đo mức dầu từ tính (MOG).

Các loại dầu máy biến áp

Dầu máy biến áp có thể chia thành hai loại chính, tùy thuộc vào nguồn gốc và thành phần hóa học của chúng:

Dầu gốc parafin

Dầu này có tốc độ oxy hóa thấp, giúp bảo vệ máy biến áp tốt hơn. Tuy nhiên, sản phẩm của quá trình oxy hóa không hòa tan và dễ kết tủa, gây cản trở sự lưu thông của dầu và làm giảm hiệu quả làm mát của hệ thống.

Dầu gốc naphtha

Dầu này dễ bị oxy hóa hơn dầu parafin, nhưng sản phẩm oxy hóa lại dễ hòa tan hơn, không làm tắc nghẽn hệ thống làm mát của máy biến áp. Chính vì vậy, dầu naphtha thường được ưa chuộng trong những nơi cần đảm bảo lưu thông dầu hiệu quả.

Tính chất của dầu máy biến áp

Để dầu máy biến áp hoạt động hiệu quả trong các thiết bị điện, nó cần phải đáp ứng một số tính chất cơ bản như sau:

  • Tính chất điện: Độ bền điện môi, điện trở riêng, và hệ số tiêu tán điện môi là những yếu tố quan trọng. Đặc biệt, độ bền điện môi của dầu cần phải cao để tránh xảy ra hiện tượng đánh thủng điện trong quá trình vận hành.
  • Tính chất hóa học: Hàm lượng nước trong dầu máy biến áp cần phải thấp vì độ ẩm có thể ảnh hưởng xấu đến tính cách điện. Ngoài ra, tính axit trong dầu cũng cần được kiểm soát, vì axit làm giảm khả năng cách điện và tăng tốc quá trình oxy hóa.
  • Tính chất vật lý: Dầu máy biến áp cần có điểm chớp cháy cao (thường trên 140°C) để hạn chế khả năng cháy nổ. Ngoài ra, điểm đông đặcđộ nhớt của dầu cũng rất quan trọng vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng lưu thông và làm mát của dầu trong hệ thống.

Dầu máy biến áp đóng vai trò quan trọng trong việc cách điện và làm mát. Sản phẩm còn giúp bảo vệ các bộ phận quan trọng của máy biến áp khỏi hư hỏng và oxy hóa. Việc lựa chọn loại dầu phù hợp và kiểm soát các tính chất của dầu là cực kỳ quan trọng để đảm bảo hiệu quả hoạt động lâu dài của thiết bị điện.

dầu máy biến áp là gì

Quy trình kiểm tra dầu máy biến áp

Dầu máy biến áp cần được kiểm tra định kỳ để đảm bảo rằng thiết bị hoạt động đúng với các tiêu chuẩn quốc tế hiện hành. Các quy trình kiểm tra dầu được thiết lập theo các tiêu chuẩn toàn cầu, chủ yếu là các chỉ dẫn của ASTM (Hiệp hội Vật liệu và Thử nghiệm Hoa Kỳ).

Quá trình thử nghiệm dầu bao gồm việc đo lường các chỉ số như điện áp đánh thủng và các đặc tính hóa lý khác của dầu, thông qua các thiết bị thử nghiệm xách tay hoặc trong phòng thí nghiệm. Việc kiểm tra dầu đúng cách giúp tăng tuổi thọ của máy biến áp và giảm nhu cầu thay thế sớm.

Dưới đây là một số kiểm tra phổ biến khi thực hiện kiểm tra dầu máy biến áp:

  • Đặc điểm kỹ thuật tiêu chuẩn cho dầu cách điện khoáng (ASTM D3487)
  • Số axit (ASTM D664)
  • Điện áp đánh thủng điện môi (ASTM D877)
  • Hệ số công suất chất lỏng (ASTM D924-08)
  • Lực căng giữa các mặt (ASTM D971)
  • Sức đề kháng cụ thể (ASTM D1169)
  • Lưu huỳnh ăn mòn (ASTM D1275)
  • Kiểm tra hình ảnh (ASTM D1524)

Những thử nghiệm này giúp xác định độ sạch của dầu và tạo cơ sở cho việc kiểm tra các đặc tính dầu cần được theo dõi định kỳ. Mặc dù có nhiều loại xét nghiệm, nhưng chi phí của chúng khá cao. Do đó, chúng thường được sử dụng như một phương pháp chẩn đoán khi có sự cố xảy ra trong quá trình kiểm tra chính.

Tần suất kiểm tra sẽ phụ thuộc vào nguồn điện và điện áp của máy biến áp. Nếu kết quả kiểm tra phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, tần suất kiểm tra sẽ cần được điều chỉnh tăng lên. Dù chi phí thử nghiệm khá cao, nhưng chúng cần được xem xét trong bối cảnh chi phí thay thế máy biến áp và thời gian ngừng hoạt động liên quan đến việc mất máy biến áp.

Kiểm tra khí hòa tan trong dầu (DGA) là một yếu tố quan trọng khác. Lượng khí hòa tan trong dầu máy biến áp có thể được phân tích để đánh giá tình trạng hoạt động của thiết bị. Tốc độ khí hòa tan sẽ khác nhau tùy vào tải, vật liệu cách điện, và thiết kế của máy biến áp, vì vậy việc hiểu rõ sự khác biệt giữa xả khí bình thường và quá mức là rất quan trọng.

dầu máy biến áp là gì

Hy vọng với những thông tin mà Hồng Dương chia sẻ ở trên, bạn đã hiểu rõ hơn dầu máy biến áp là gì, tính chất, vai trò và tầm quan trọng của việc kiểm tra dầu máy biến áp. Nếu cần thêm thông tin chi tiết về loại dầu này, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và giúp bạn chọn được dầu máy biến áp phù hợp.

Facebook Messenger
G

Ms Trang: 0914 938 635

G

Mr Đăng: 0915 154 368

G

Ms Hảo: 0915 666 948